رنگ فضا و نورپردازی - دنیای طرح - ایده و نکاتی در مورد رنگ فضا و نورپردازی

رنگ فضا و نورپردازی

رنگ فضا و نورپردازی

رنگ فضا و نورپردازی از جمله مباحثی است که همواره در حوزه زیبایی شناسی مطرح می شود. یکی از هنرهایی که نقش نورپردازی در آن بسیار پررنگ است هنر معماری است. در معماری از نور طبیعی بهره گرفته می شود و ابزار و تجهیزات روشنایی برای تامین نور مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرند.

نور

نور در کنار سایر المان ها نظیر الگوها، بافت ها، رنگ ها و مصالح معنا پیدا می کند و استفاده از آن جلوه ای متفاوت به فضا می بخشد. نور و معماری رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند و همدیگر را تکمیل می کنند. نور از نظر بصری به فضای مورد نظر وسعت می بخشد و در کنار مصالح ساختمانی نمود پیدا می کند.

فضای ایده آل

خلق یک فضای ایده آل و برجسته از نظر معماری تنها با استفاده از نور امکان پذیر است، بنابراین یک معمار تا حد توان سعی می کند بین نور و تاثیر آن بر عناصر معماری تعادل برقرار نماید. نور مرز بین دو فضای مجاور را تعیین می کند، هر چند نمی تواند دو فضا را از هم جدا کند اما تنظیم مقدار آن قادر به تشدید و یا تخفیف جدایی دو فضا است. تاثیر نورپردازی به اندازه ای است که می توان با ترفندهای مختلف به فضا روح و جان بخشید.

هنر نورپردازی و معماری

وقتی پرتوهای نور در یک فضای بسته منعکس می شوند و بر روی سقف، ستون ها، دیوار و یا کف نمود پیدا می کنند، فضا به درک صحیحی از تناسب طول، عرض و ارتفاع می رسد. اشکال هندسی در تاریکی و روشنایی شکل خود را تغییر نمی دهند اما نور آنها را به شیوه ای جذاب تر در برابر چشم هر بیننده به نمایش می گذارد.

مداخله نور در فضای بسته بر پیوند فضای بیرون و درون خانه اثر می گذارد، به نحوی که:

فرد را با یک فضای بیگانه و متفاوت از خانه یا فضایی خودمانی همانند خانه رو به رو می سازد. نور یکی از پدیده هایی است که نقش اساسی در طراحی و خلق یک اثر ممتاز از نظر معماری می گذارد. در واقع این پدیده چشم اندازی بی نظیر در عرصه های هندسی به وجود می آورد و به آنها ماهیتی جدید می بخشد.

نقش اولیه نور

نقش اولیه نور قابل رویت نمودن اشیاء است، سپس به عنوان راهکاری برای دکوراتیو نمودن فضا در نظر گرفته می شود. تامین روشنایی برای فضاهای معماری با توجه به فعالیتی که در آن انجام می شود صورت می گیرد، البته همیشه استفاده از نور طبیعی در معماری تاکید شده اما نور مصنوعی نیز می تواند به شیوه ای اصولی و کاربردی در فضا پخش گردد.

اهمیت روشنایی در ساختمان

در فضاهای داخلی روشنایی نقش بسیاری در زنده کردن فضا ایفا می کند. نور آرامش بصری و روانی ایجاد می کند و فضای معماری را پایدارتر نشان می دهد. استفاده از نور طبیعی و مصنوعی بر اساس نوع کاربری فضا و مقدار نور مورد نیاز صورت می گیرد. نوری که با هدف مشخص هدایت می شود فضا را روشن تر کرده و آرامش را در آن برقرار می کند.

رنگ نور

نور، قدرت بیان به فضاهای طراحی شده توسط معماران و طراحان می بخشد و کیفیت بصری فضا را دو چندان می کند. بدون وجود روشنایی نمی توان فضای پیرامون را مشاهده کرد و یک اثر هنری بی نظیر خلق نمود. یک معماری ایده آل تنها با نور معنا پبدا می کند، در غیر این صورت به شکل یک بنای معمولی در چشم بیننده پدیدار می شود.

روشنایی فضا با نور

اگر روشنایی فضا با نور یکنواخت پر شود فضا خنثی به نظر می آید اما در صورت وجود سایه روشن، فضا از نظر بصری ایده آل و جذاب خواهد بود. در نورپردازی یک فضا باید به مواردی نظیر نوع روشنایی، انتخاب سیستم روشنایی و انواع لامپ، تعیین رنگ و وضعیت فضا و محاسبه روشنایی مورد نیاز توجه شود. در اجرای طرح های روشنایی از تمام ابزارها و تجهیزات برای سایه اندازی مناسب استفاده می شود.

زیبایی فاکتور بسیار مهمی است که:

در انتخاب لامپ باید مد نظر قرار گیرد. هماهنگی بین لامپ ها و اشکال موجود در فضا تاثیر بسزایی در زیبایی فضا می گذارد. تامین نور لازم در ساختمان های امروزی با استفاده از نور مصنوعی صورت می گیرد. نور مصنوعی فضایی متفاوت در شب برای ساختمان فراهم می نماید.

اصول نور پردازی در معماری

نورپردازی اگر به صورت سطحی انجام شود محدوده مشخصی از فضا را روشن می کند اما نورپردازی عمومی تنوع و جذابیت را به همراه می آورد و یک فضا را با سایه روشن های متفاوت نشان می دهد. یکی از ترفندهایی که برای متفاوت نشان دادن معماری بنا مورد استفاده قرار می گیرد، دخالت نور در فضا است. نوری که به محیط وارد می شود پویایی فوق العاده ای به آن می بخشد، خصوصاً اگر از نظر رنگ بتواند اشیاء و المان های موجود را تحت تاثیر قرار دهد.

رنگ نور

رنگ نور نقش بسزایی در آسایش و پویایی فضا دارد و از نظر بصری تاثیر شگرفی بر آن می گذارد. نورپردازی نه تنها در تزیین نمای ساختمان، بلکه در دکوراسیون داخلی یک اصل محسوب می شود و ارتباط حسی با فضا را ایجاد می کند.

بازی با نور

نورپردازی نوعی بازی با نور است و در شکل گیری ساختمان های معماری از نظر بصری نقش منحصر بفردی ایفا می کند و فضاهای مختلف را در بر می گیرد، از جمله نورپردازی آشپزخانه، اتاق خواب، سقف، نمای ساختمان، اتاق پذیرایی، سرویس بهداشتی، استخر و محوطه. در دنیای مدرن امروز با تعبیه انواع لامپ ها و چراغ ها و طرح های متنوع نورپردازی می توان معماری را بسیار چشمگیر نشان داد و زیبایی آن را به گونه ای متفاوت به فضا القا کرد.

به کمک نور می توان:

فضا را بزرگ تر و یا کوچک تر نشان داد. کیفیت نور در هر قسمت از ساختمان قابل تنظیم است، بنابراین با تنظیم آن می توان برخی قسمت ها را برجسته تر و سایر نقاط را کم اهمیت تر جلوه داد. زندگی با نور معنا پیدا می کند و از گذشته تا امروز پیوند عمیقی با معماری داشته و خواهد داشت.

انواع نورپردازی در معماری

نورپردازی عمومی

نور عمومی یکی از مهم‌ترین انواع نورپردازی است. نوری ملایم که تمام فضا را پوشش می‌دهد و برای عملکردهای عمومی فرد مانند حرکت کردن ایمن در فضا است.

نورپردازی وظیفه‌ای

این نور کوچک‌تر و متمرکزتر از نور عمومی است. هنگام کار، شما به نور وظیفه‌ای دور و برتان نیاز دارید که به آن نور اداری نیز می گویند. نورپردازی وظیفه‌ای، برای مواقعی است که کاری را انجام می‌دهید که نیاز به نور بیشتری دارد، مانند مطالعه کردن، آشپزی، نوشتن، دوختن.

نورپردازی تاکیدی

نور تاکیدی، در واقع نورهای بسیار متمرکزی هستند که هدفشان هدایت دید به سمت نقاط کانونی می باشد.

تعریف رنگ

دانش شناخت رنگ در دکوراسیون داخلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است .آنچه به صورت عمومی تحت عنوان «رنگ» می‌شناسیم به صورت علمی از دو مفهوم «رنگ» و «نور» تشکیل شده که از ماهیتی متفاوت برخوردارند.رنگ‌های اصلی شامل رنگهای «قرمز»، «زرد»، «آبی» است.  از ترکیب این سه رنگ همهٔ رنگ‌ها‌ی ممکن بوجود می آیند. این ترکیب شدن را ترکیب افزایشی می‌گویند.  با ترکیب رنگ سفید یا مشکی به آن‌ها می‌توان به کیفیت‌های بصری متفاوتی مثل درخشندگی یا رنگ مردگی رسید. نور‌های اصلی که شامل «قرمز»، «سبز» و «آبی» هستند و تمامی نور‌های اصلی با ترکیب آن‌ها قابل ایجاد می‌باشند. حاصل ترکیب تمامی نور‌های اصلی با هم «نور سفید» است و بالطبع عدم حضورشان «مشکی راحاصل می‌شود.

رنگ های اصلی

از سوی دیگر با ترکیب این سه رنگ به صورت دو به دو سه رنگ دیگر نیز به دست می آید که عبارتند از : قرمز (ماژنتا) آبی (سایان) و زرد . یونگ مشخص کرد که رنگ های اصلی یا رنگ های اولیه  و نیز رنگ های درجه دوم یا ثانویه چه رنگ هایی هستند. هر جا نور وجود دارد رنگ نیز هم هست. و با وجود نور است که رنگ نمود پیدا می کند و می تواند حضور داشته باشد. از این رو باید گفت که : رنگ همان نور و نور نیز همان رنگ است .تمامی اشیا این خاصیت را دارند که وقتی در برابر نور قرار می گیرند بخشی یا تمامی آن را منعکس می کند . این پدیدار سبب پیدایش رنگ اجسام می شود.

دایره رنگ

رنگ های مختلف از ترکیب سه رنگ اصلی زرد و قرمز و آبی تشکیل شده است. به این سه رنگ، رنگ های اصلی یا اولیه گفته می شود . از ترکیب رنگ های اولیه رنگ های ثانویه تشکیل میشوند که عبارتند از سبز (آبی +زرد) بنفش (آبی + قرمز ) و نارنجی (زرد + قرمز ).رنگ های مقابل هم در چرخه رنگ (رنگ های متمم ) اثر یکدیگر را خنثی می کنند. در این دایره، رنگهای مکمل را می بینیم. هر رنگ، مقابل رنگ مکمل خود قرار گرفته است.رنگ مکمل، هماهنگ ترین و چشم نوازترین و متعادل ترین و متوازن ترین ترکیب برای رنگ مورد نظر ماست.

رنگ های مکمل

رنگ‌هاى مکمل در واقع نوعى تضاد هستند که به‌ هنگام مشاهده همدیگر را طلب مى‌کنند و در کنار هم ایجاد تحرک مى‌کنند و یکدیگر را کامل مى‌کنند. هرگاه دو رنگ مکمل باهم ترکیب شوند نتیجه خاکسترى خواهد بود و تحرک آن از بین خواهد رفت و رنگى خنثی بدست خواهد آمد.رؤیت یک رنگ باعث مى‌شود تا مکمل آن رنگ بر روى رنگ همجوار آشکار گردد. مى‌توان همه‌ رنگ‌هاى مکمل را دو به دو با نسبت‌هاى نامساوى و مساوى با هم ترکیب نمود و طیف وسیعى از خاکسترى‌هاى رنگى به‌دست آورد.

مکمل رنگ قرمز <- رنگ سبز (آبى + زرد)
مکمل رنگ زرد <- رنگ بنفش (آبى + قرمز)
مکمل رنگ آبى <- رنگ نارنجى (زرد + قرمز)

با توجه به سه رنگ اصلی (آبی، قرمز و زرد) رنگ مکمل هر رنگی ، رنگ یا رنگ های اصلی بکار نرفته در رنگ مورد نظر است. مثلا رنگ نارنجی چون از قرمز و زرد تشکیل شده، پس مکمل اش آبی است. یا مکمل رنگ قرمز (آبی+ زرد) سبز است.

انواع رنگ ها

رنگهای کروماتیک

بین رنگهای قرمز ، زرد ، آبی ، سبز و … از یک سو و رنگهای سفید ، سیاه و خاکستری از سوی دیگرتفاوت وجود دارد.

به رنگهایی که در طیف رنگی می باشند ، کروماتیک می گویند. رنگهای کروماتیک بسیار زیاد هستند که مهمترین آن ها، رنگهای اصلی ( زرد ، قرمز و آبی ) می باشند.

رنگهای اکروماتیک کیفیتی که در اغلب رنگها وجود دارد، در رنگ های سفید، سیاه و خاکستری وجود ندارد. به این سه رنگ که فاقد رنگ هستند ، رنگ اکروماتیک میگویند. رنگ سفید در واقع رنگ نیست ، بلکه عدم وجود رنگ است.

روانشناسی رنگ ها

در این بخش به بحث روانشناسی رنگ ها و استفاده از رنگ در دکوراسیون داخلی خواهیم پرداخت و همچنین در مورد رنگ های سرد و گرم صحبت خواهیم کرد.با وجودی که اثر رنگ ها تا حدودی ذهنی است و در مورد اشخاص مختلف فرق میکند امّا برخی از تاثیرات رنگ ها دارای معنی یگانه ای در سراسر جهان هستند.رنگ هایی که در طیف رنگ ها در ناحیه قرمز قرار دارند به عنوان رنگهای گرم شناخته می شوند که دامنه اش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است. رنگهایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگهای سرد نامیده می شوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بی تفاوتی را به ذهن آورند.

رنگ ها در طراحی داخلی

قرمز

مشاهده قرمز فشار خون و ضربان قلب را بالا می برد. در عین حال اشتها را نیز زیاد می کند. اگر دقت کرده باشید می بینید که در بسیاری از رستورانها از این رنگ استفاده می کنند. بنابراین بهترین گزینه برای رنگ کردن اتاق غذاخوری است. «رونالد هانت» در کتابش به نامه «هفت کلید رنگ درمانی» این پرتو را انرژی ساز و پدر سر زندگی و نشاط قلمداد می کند .مثلاً در درمان مسمومیت های خونی ، لباس های زیر بیمار باید برای مدت طولانی، تقریباً ۲ تا ۳ ماه، رنگ قرمز خالص باشد و روزانه پانزده تا بیست دقیقه غرق تماشای رنگ قرمز خالص شود ، یا فکرش را روی رنگ قرمز متمرکز کند . هر موقع که احساس کردید بدنتان کمبود انرژی دارد و یا ضعف جسمی دارید، رنگ قرمز را در ذهنتان تصور کنید.

توجه:

مراقب ترکیب رنگی قرمز و سایه روشن های آن باشید. قرمز کمرنگ معمولاً واکنش ها منفی را در افراد ایجاد می کند، و تابلوهای اخطار هم این رنگی هستند. پس سعی کنید تا جایی که می توانید از قرمز پر رنگ استفاده کنید.

نمونه ای از کاربرد رنگ قرمز در طراحی داخلی

نارنجی

خصوصیاتی شبیه قرمز دارد اما در عین حال حس گرما و صمیمت ایجاد می کند. می توانید در دکوراسیون داخلی منزل به ویژه اتاق نشیمن و جایی که افراد خانواده دور هم جمع می شوند از آن استفاده کنید.

نمونه ای از کاربرد رنگ نارنجی در طراحی داخلی

زرد

زرد آفتابی و روشن و می تواند در اتاق های خانوادگی  همچنین در دکوراسیون داخلی تجاری و کافه ها مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین برای پر نور جلوه دادن فضاهای کم نور مثل راهرو و کوریدور نیز مناسب است.

نمونه ای از کاربرد رنگ زرد در طراحی داخلی

آبی

رنگ آرامبخش، تسکین دهنده، ریلکس کننده. به همین دلیل پزشکان سعی می کنند در مطب خود از این رنگ بیشتر استفاده کنند. بهتر است در اتاق خواب و سرویس بهداشتی حمام و دستشویی مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین از این رنگ میتوان در دکوراسیون داخلی اداری جهت ایجاد محیطی آرام برای کارمندان استفاده کرد.از آنجایی که این رنگ جلوی اشتها را می گیرد، برای اتاق غذاخوری مناسب نیست.

نمونه ای از کاربرد رنگ آبی در طراحی داخلی

سبز

سبز رنگی چند منظوره است ،هم می تواند گرما و حرارت ایجاد کند هم آرامش و خوشی. سبز همان احساسات آبی را در بر دارد با این تفاوت که قدری گرم تر و انعطاف پذیرتر است. باز هم اگر دقت کرده باشید می بینید که در اتاق عمل از این رنگ استفاده می کنند. سبز کمرنگ برای اتاق خواب و نشیمن مناسب است و ترکیب های پر رنگ تر برای آشپزخانه و غذاخوری خوب است. این رنگ در ارتباط با غذا و سلامتی هم هست.

نمونه ای از کاربرد رنگ سبز در طراحی داخلی

بنفش

کسانی که طرفدار این رنگ هستند می توانند از آن در اتاق مطالعه و غذا خوری استفاده کنند. والدین می توانند در فضای بازی بچه ها از این رنگ   استفاده کنند.

نمونه ای از کاربرد رنگ بنفش در طراحی داخلی

رنگ سفید

سفید سمبل خلوص، بی گناهی، پاکی، آرامش و صلح است. رنگ سفید القاء کننده آرامش، صفا و آسایش است. سفید به همراه خلوصش، یکی از کاربردی ترین رنگ ها در طراحی دکوراسیونی یک فضا است زیرا که با همه رنگ ها قابل ترکیب است. (منظور از ترکیب در این مباحث، کنار هم قرارگیری رنگ ها در یک کمپوزسیون (ترکیب) رنگی در فضا است.)

به کارگیری رنگ سفید در فضا

به کارگیری رنگ سفید در فضا به خصوص برای پوشش های اصلی، آن مکان را روشن تر و بزرگ تر جلوه می دهد. بنابراین برای فضاهای کوچک و کم نور انتخاب ایده آلی است. سفید خالص هنگامی که با نور طبیعی نور پردازی می شود، یک رنگ گرم را ایجاد می کند ولی در زیر نورهای مصنوعی به نظر سرد می رسد. در نتیجه با اضافه کردن نورهای زرد، قرمز و قهوه ای در کنار نور مصنوعی مانند فلورسنت و یا افزودن لوازمی به یک و یا چند رنگ یاد شده در محیط تغییر می کند.

رنگ سفید

این رنگ ها از کیفیت سفید نمی کاهند بلکه آن را گرم تر می کنند. رنگ سفید برای فضاهائی با عناصر معماری قدیمی و یا جهت ایجاد هماهنگی بین سبک های کاملاً مجزای معماری بسیار ایده آل است. برای حفظ آرامش فضایی با سطوح سفید می توان از لوازمی با رنگ های خنثی و بافت های طبیعی مانند چوب استفاده نمود و برای ایجاد تضادهای ظریف و زیبا، تعدادی رنگ های دراماتیک نیز به این ترکیب افزود.

نمونه ای ازکاربرد رنگ سفید در طراحی داخلی

رنگ های خنثی

رنگ های خنثی، رنگ هایی هستند که از میزان زیادی سفید برخوردار بوده ولی به هیچ یک از رنگ های اولیه و ثانویه متمایل نیستند. با این تعریف رنگ های کم مایه مانند صورتی کم رنگ یا آبی آسمانی جز رنگ های خنثی محسوب نمی شوند ولی رنگ کرم یکی از رنگ های خنثی به حساب می آید. همین مسئله در مورد خاکستری روشن که از مشکی نشأت گرفته است نیز صدق می کند.

رنگ های خنثی در بسیاری از مواد طبیعی مانند:

سنگ ها، خاک، زمین، چوب، حصیر، شن و امثال این ها و یا در برخی از موارد مصنوعی مانند فلز، شیشه، سیمان و غیره دیده می شوند. رنگ های خنثی در دنیای دکوراسیون از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و کاربردی هستند. خنثی بودن آنها به این معناست که می توانید به راحتی در کنار هر رنگ دیگری بدون احتمال وجود از دست رفتن زیبایی های هر یک به خصوص رنگ ها، ترکیبی مناسب در فضا ایجاد کرد.

رنگ

با توجه به آنکه این رنگ ها نیز آرام بخش و ملایم هستند، با پوشش دیوار به یکی از آنها می توان پس زمینه خوبی برای نصب تابلو، نوارهای چاپی و کاغذی، پرده ها به طور کلی دیوارکوب ها فراهم آورد. اگر فضا به قدری از لوازم دکوراسیونی پر شده باشد که احساس آرامش را بر هم ریزند، یکی از راه های ایجاد تعادل در محیط با حفظ همان وسائل، رنگ آمیزی سطوح اصلی یا تعویض پوشش های ثانویه مانند رومبلی، پرده و غیره به یکی از رنگ های خنثی است.

رنگ های خنثی

هنگامی که قصد دارید قسمتی از فضا مانند یک دیوار، در، پنجره و یا حتی خرده ریزهایی مانند دستگیره، چوب پرده و به طور کلی هر وسیله ای که در محیط وجود دارد به محض ورود بیننده به داخل، نظر او را جلب نکند. آنها را به یکی از رنگ های خنثی رنگ آمیزی کرده و یا رنگ خنثی را در انتخاب آنها در نظر بگیرید.

نمونه ای از کاربرد رنگهای خنثی در طراحی داخلی

از این خاصیت رنگ های خنثی برای رفع عیوب معماری و شکستگی ها و فرورفتگی ها می توان بهره زیادی کسب کرد. به عنوان مثال با رنگ آمیزی بخشی از فضا که دارای مشکل ساختاری است و شما نمی خواهید فوری مورد توجه بیننده قرار بگیرید، توسط یکی از رنگ های خنثی به راحتی می توانید آن را در نظر اول بپوشانید. به کارگیری رنگ های خنثی در محیط نیز با اهداف گوناگون دکوراسیونی صورت می گیرد.
نصب تابلوئی به رنگ زرد، با خاصیت گرم در فضایی که اغلب پوشش ها و لوازم دکوراسیونی آن از رنگ های خنثی انتخاب شده است،

می تواند دارای دو هدف باشد:

۱٫جلب نظر بیننده به طرف اثر هنری تابلو که در اینجا با نورپردازی این تأکید را بیشتر کرده است.
۲٫ تغییر فضای یکنواخت با عنصری با رنگ آمیزی گرم تر و انرژی دارتر. رنگ های خنثی در پرده های مختلف از روشن تا تیره وجود دارند و به لحاظ سبک جز ترکیبات رنگی مورد استفاده در سبک کلاسیک هستند.

نمونه ای از کاربرد رنگ زرد با زمینه خاکستری در طراحی داخلی

به عنوان نمونه اگر طراح داخلی به لزوم جلوه دادن فرورفتگی در کنار پنجره و پله تأکید داشت به طور قطع یک و یا ترکیبی از چند رنگ گرم را در کنار رنگ های ملایم و خنثی به کار می برد تا به این ترتیب نظر هر بیننده در حال عبور از آن محیط را به خود جلب کند. ولی اکنون با انتخاب اغلب پوشش های محیط به رنگ های خنثی مقصودی برعکس داشته و ممکن است هنگامی که فردی از پایین به بالا آمده و یا از پله ها به طبقه پایین می رود حتی این فضا را نادیده بگذرد.

کاربرد و روانشناسی رنگ ها در طراحی معماری

رنگ ها در دو بستر اصلی در محیط حضور می یابند:

پوشش های اصلی فضاها شامل دیوارها، کف ها، سقف ها و درها

لوازم دکوراسیون شامل مبلمان، پرده ها، فرش و غیره.

در مقام مقایسه این دو قالب با هم، به لحاظ نقش دکوراسیونی شان در محیط وپوشش های فضا از اهمیت بیشتری برخوردار می باشند زیرا که نسبت به لوازم دکوراسیونی ثابت تر بوده و به گونه ای نقش پس زمینه را برای آن لوازم اجرا می کنند.

دیوارها

در میان این پوشش ها، دیوارها به جهت وسعت حضورشان در فضا، جایگاه ویژه ای داشته و میزان تأثیر گذاریشان بر دیگر لوازم دکوراسیونی بسیار چشم گیرتر است. گذشته از موضوع تأثیر بر روی دیگر لوازم محیط، دیوارها و رنگ انتخابشان در تغییر وسعت و نور فضا نیز بسیار مؤثر هستند.

روان شناسی رنگ ها می تواند:

فاکتور مهمی هم در فضای داخلی و هم در فضای خارجی خانه ها به شمار رود. به عنوان مثال اگر قصد فروش خانه خود را دارید یکی از بهترین کارهایی که می توانید برای جذب مشتری بیشتری انجام دهید رنگ کردن است. رنگ سفید یکی از گزینه هایی است که با انتخاب آن می توانید امید بیشتری به سریع تر فروش رفتن خانه خود داشته باشید.

فضای خارجی

ابتدا اجازه دهید در مورد فضای خارجی بحث کنیم.اگر میخواهید نمای خانه خود را رنگ کنید، رنگ نمای خانه های اطراف بسیار مهم هستند و رنگ خانه شما باید حتماً با آنها هماهنگی داشته باشد. خانه ای که نمای آن رنگ نامتعارفی داشته باشد می تواند زیبایی کل خانه های محله را بگیرد. در این قسمت چند پیشنهاد برای رنگ نما ارائه می شود: سفید استخوانی، آبی، کرم، بژ، سبز، زرد.

نمونه ای از استفاده از رنگ در طراحی نما

در انتخاب رنگ در و پنجره نیز باید دقت کنید. اگر آنقدر بودجه ندارید که کل خانه را رنگ کنید، بهتر است فقط درها و پنجره ها را رنگ کنید. در این میان درب ورودی از سایر بخش ها مهم تر است. رنگ آن را از میان خانواده رنگ های گرم انتخاب کنید که هر کس وارد خانه می شود با دیدن درب ورودی خوش آمد گرمی را احساس کند. آجری، قهوه ای سوخته و آبی و سبز پر رنگ جزء بهترین گزینه ها محسوب می شوند.

نمونه ای از استفاده از رنگ در پنجره ها و طراحی نمای ساختمان

در فضای داخلی هم همین مطالب صدق می کنند. رنگ های روشن و خنثی اتاق را روشن تر و بزرگ تر جلوه می دهند و مثل همیشه سفید جزء اولین گزینه هاست. پیش از انتخاب رنگ برای فضای داخلی خانه حتماً به مبحث روان شناسی رنگ ها توجه داشته باشید. با این کار هم حالت های روانی ساکنین خانه تعدیل می گردد و هم هر کس وارد خانه شما می شود احساس صمیمیت بالاتری را از جانب شما دریافت می کند.

شما می توانید به وسیله نور:

فضایی را وسیع تر و یا کوچک تر نمایش دهید. برای این منظور کافی است نورپردازی ها را بر روی دیوارها و کنج های محیط انجام دهید. به این ترتیب اطراف محیط روشن تر از مرکز شده و بزرگتر جلوه می کند. حال آنکه به عنوان مثال اگر در نورپردازی یک اتاق نشیمن تنها به منبع نورزایی برای روشن کردن منطقه ای کوچک در محدوده مبلمان بسنده کنیم، دامنه دید افراد محدود شده و در نتیجه فضا حتی کوچکتر از آنچه هست به نظر می آید.

خورشید

طلوع خورشید با پراکنده شدن اشعه هایی همراه است که مجموع آنها نور نامیده می شود. نور از جمله مهم ترین مواهب الهی است که در زندگی بشر از ارزش بسزایی برخوردار است. در واقع هیچ عنصری در دنیا بدون وجود نور هویت دیداری ندارد. نور واسطه ای میان چشمان بیننده و محیط اطراف اوست یعنی در صورتی که نوری به چشم ما نرسد تصویری در شبکیه تشکیل نشده و در نتیجه حس بینایی معنا و مفهوم کاربردی نخواهد داشت. ارزش واقعی نور هنگام تاریکی نمایان می شود.

تاریکی

این تاریکی یا حاصل از غروب خورشید و تابش آن بر عرصه دیگری از گیتی است و یا در نتیجه خاموش کردن کلیدی از یک نورپرداز و یا سیستم نورپردازی است. در یک تقسیم بندی کلی نور خورشید را نور طبیعی و نور حاصل از نورپردازی های دیگر را نور مصنوعی می نامیم.

نورپردازی طبیعی

در نورپردازی طبیعی تنها یک وسیله نورزا وجود دارد که آن هم خورشید است و نور طبیعی در واقع همان نور خورشید است که گذشته از ایجاد روشنایی در زمین، مزایای بسیار دیگری نیز دارد. زندگی همه موجودات و ابسته به این منبع پرانرژی است و همه هستی از نور خورشید هویت می گیرند.

تحقیقات دانشمندان

تحقیقات دانشمندان نشان داده است که شش درصد از مردمی که در مناطق شمالی این کره خاکی زندگی می کنند و از نور خورشید به میزان کافی و طولانی مدت بهره مند نیستند، از ناراحتی های روحی شبیه به افسردگی رنج می برند. دانشمندان ثابت کرده اند تغییرات تابش نور که در نتیجه تغییرات فصلی به وجود می آیند نیز بر روحیه افراد تاثیر می گذارند.

تحقیقات

آنها بر این عقیده اند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید از تولید هورمون ملاتونین (melatonin) در خون جلوگیری به عمل می آورد و به همین جهت است که افرادی که به سندرم افسردگی فصلی یا همان (Seasonal Affective Disorder)مبتلا هستند، در فصول سرد میزان قابل توجهی از سطح هورمون ملاتونین خون شان که رابطه مستقیمی با وضعیت روحی و ایجاد اضطراب در آنها دارد بالا می رود. لذا برای درمان آن، بیماران را در معرض نورهای شدید مصنوعی و تقریباً ۱۰ برابر بیشتر از آنچه به طور معمول در مجاورت آن قرار می گیرند مواجه می سازند. از دیگر مزایای بسیار مهم نور خورشید، کاربرد آن در صنعت و نقش آن در صرفه جویی انرژی های پایان پذیر است.

نور مصنوعی

ساخت چراغ ها و اتومبیل های خورشیدی از جمله آنها است. در این قبیل لوازم انرژی حاصل از نور خورشید سبب شارژ باتری های مخصوص شده و سپس به انرژی های دیگر تبدیل می شود که این انرژی تبدیل شده در چراغ های خورشیدی به صورت نور نمایان می شود یعنی این چراغ ها در تمام طول روز انرژی خورشید را جذب کرده و به محض غروب آفتاب، آن را در قالب نوری مصنوعی بر فضا پراکنده می سازند.

منابع نورزای

فارغ از این تبدیل ها و همچنین مزایای اشاره شده از این منبع بی بدیل نوری (خورشید)، موضوع مهم دیگر نیاز به وجود منابع نورزای دیگری است که به هنگام تاریک شدن هوا و پایان این نور پرارزش طبیعی، نوری را از خود ساطع می سازند که آن را نور مصنوعی می نامند. البته در هنگام روز نیز برخی از فضاها دارای شرایطی هستند که با وجود تابش نور خورشید به نورپرداز دیگری به عنوان تنها منبع نورزا یا نورپرداز مکمل نیازمندند.

سیستمی الکتریک

نور مصنوعی به زبان ساده نوری است که از خورشید تابیده نشده و منابع دیگری عامل پدید آمدن آن هستند. اغلب این منابع صرف نظر از آتش و منابع محدودی که انرژی خود را از گاز، نفت و یا مانند اینها تامین می کنند، دارای سیستمی الکتریکی هستند. حال از انواع نورها در یک تعریف کلی که بگذریم به ارزش واقعی نور زمانی پی خواهیم برد که تاثیرات ناشی از آن را بشناسیم.

نور در اتاق خواب:

این اشکال از شما نیست و به نور اتاق خوابتان بر می گردد. اتاق خواب از آن اتاق هایی است که نور یکی از اصلی ترین اجزای آن است و رکن اساسی آن به حساب می آید.یک نور بسیار ملایم برای شب ها، باعث می شود تا شما به راحتی خوابتان ببرد و یک خواب راحت و آسوده داشته باشید. همچنین یک نور قوی باعث می شود شما صبح ها دچار مشکل بالا نشوید و برای پوشیدن لباس لازم نباشد اتاق خوابتان را ترک کنید. مهمترین چراغ و نور در اتاق خواب شما چراغ هایی است که در کنار تخت خواب است.

چراغ

این چراغ ها برای زمانی کارایی دارند که یکی از شما می خواهید کتاب بخوانید یا تلویزیون تماشا کنید و فرد دیگری می خواهد بخوابد. برای قرار دادن این چراغ ها شما می توانید از دیوار پشت تخت استفاده کنید و چراغ را روی دیوار نصب کنید. دقیقاً مشابه چراغ هایی که در هتل ها وبالای تخت از آن ها استفاده می شود. برای این کار از یک دیوار کاذب هم می شود استفاده کرد. چراغ ها را می توانید با استفاده از این دیوار پشت آن نصب کرد. اگر استفاده از هیچکدام از این ها را قبول ندارید و توانایی اجرای آن را ندارید می توانید از ساده ترین راه یعنی چراغ های خواب روی میز کنار تخت یا همان چراغ خواب رومیزی استفاده کنید.

نور و تنظیم آن

اگر از چراغ های پشت تخت استفاده می کنید این نکته را باید مورد توجه قرار دهید که ارتفاع چراغ ها پشت سرتان نباید زیاد باشد. اگر از تختخواب دو نفره استفاده می کنید حتماً آنها را جدا کنید و کلید را هم به صورت جدا قرار دهید . اگر هم به سراغ چراغ خواب های رومیزی رفته اید دقت کنید که ارتفاع آنها طوری تنظیم شود که نور مستقیم به صورت شما نخورد.اما راه حل های دیگری هم هست که شما می توانید در نور و تنظیم آن در اتاق خوابتان استفاده کنید.

از کلیدهای دیمر یا همان تنظیم کنند های نور در اتاق خوابتان استفاده کنید. از این کلیدها حتی برای چراغ اصلی اتاق خواب هم می توانید استفاده کنید. بدین ترتیب شما می توانید نور را به دلخواه تنظیم کنید.

نور خورشید

اگر نور خورشید که از پنجره اتاق داخل می شود مستقیم به صورت شما می خورد و باعث اذیت شما می شود، راه کار این است که از پرده های حصیری یا کرکره ای استفاده کنید تا از این مشکل نجات پیدا کنید.

کلید چراغ ها

کلید چراغ ها را در کنار در ورودی اتاق قرار دهید تا به هنگام وارد شدن و همین طور خارج شدن از اتاق بتوانید چراغ ها را روشن و خاموش کنید. کلید چراغ ها را علاوه بر کنار در، کنار تختخواب هم بگذارید. بدین ترتیب شما دیگر نیازی به این ندارید که برای خاموش کردن چراغ ها از تخت خواب بیرون بیایید.

نکات

اگر از صندلی در اتاق استفاده می کنید، ارتفاع آنها مشکل برای شما ایجاد می کند. سعی کنید از صندلی های کوتاه افقی استفاده کنید. در غیر اینصورت سایه آنها روی صورت شما می افتد.

از شمع در اتاقتان استفاده نکنید. البته تا زمانی که مطمئن نشده اید قبل از اینکه خوابتان ببرد آن را خاموش خواهید کرد.

اگر چراغ آویزان در نقطه ای است بین دیوار و پنجره مطمئن باشید هرکاری که شما انجام می دهید را همسایه شما از پنجره خواهد دید.

اتاق خواب کودکان

اتاق خواب کودکان نیاز به طراحی نوری متفاوت از اتاق خواب بزرگسالان دارد. اما باید حواستان باشد، این مدل را با بزرگتر شدن کودکتان تغییر دهید.

برای طراحی نور اتاق کودکان شیوه های مختلفی است. استفاده از چراغ های مختلف برای کودکان با نقش های رنگی. راه های زیر هم به شما کمک می کند.

اتاق کودکانتان

برای اتاق کودکانتان هم می توانید از کلیدهای دیمر استفاده کنید. این کار می تواند جو اتاق را طوری تنظیم کند که کودکان احساس خواب آلودگی کنند و راحت تر و زودتر به خواب بروند.

اگر در اتاق کودکانتان تلویزیون یا کامپیوتر وجود دارد به آنها اجازه ندهید در تاریکی کامل از آنها استفاده کنند. برای چشم آنها بهتر است از یک نور ملایم استفاده کنید. استفاده از دیمر یا کنترل کننده نور در این مورد نیز خوب است. همچنین از چراغ رومیزی هم برای این کار استفاده کنید.

از چراغ های دیواری به جای آباژور یا چراغ های پایه دار برای اتاق استفاده کنید. ممکن است کودکتان با آن برخورد کند.

نورپردازی درآشپزخانه و هال و حمام 

در آشپزخانه های قدیم که مانند امروز دارای کابینت های ثابت و جاسازی شده و محل مشخصی برای اجاق گاز، یخچال و دیگر وسایل آشپزخانه نبودند ، نورپردازی اغلب به وسیله یک چراغ آویز سقفی که در مرکز سقف آشپزخانه نصب می شد انجام می گرفت. چرا که اغلب فعالیت های داخل آشپزخانه ( مانند آماده سازی مواد غذایی) بر روی میز وسط آشپزخانه انجام می شد. اما آشپزخانه های امروزی با ردیفی از کابینت ها ، اجاق و یخچال جاسازی شده به موازات و در کنار دیوارهای آشپزخانه نیازمند شیوه دیگری از نورپردازی هستند.

در آشپزخانه های امروزی:

قسمت اعظم کار در آشپزخانه بر روی سطح کابینت ها در کنار اجاق گاز و یا شیر آب و سینک ظرفشویی انجام می شود که در اغلب آشپزخانه ها همگی در کنار دیوار قرار دارند اما هنوز چراغ های سقفی از وسط سقف آشپزخانه آویزان هستند ، در نتیجه افراد اغلب پشت به منبع نور و در زیر سایه خود مشغول به کار هستند و هنگام کار از نور کافی برخوردار نیستند. با توجه به تغییرات ساختار آشپزخانه های امروزی نسبت به گذشته ، ما در بخش هایی از آشپزخانه که اغلب محل انجام کار محسوب می شود به نور کافی نیاز داریم.

نور کافی

مانند سطح روی اجاق گاز، سینک ظرفشویی و سطوح روی کابینت ها که برای آماده سازی وسایل آشپزی و مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر نیاز به روشنایی در این اماکن، فضای کلی آشپزخانه نیز باید از نور کافی برخوردار باشد. همچنین در بسیاری از آشپزخانه ها بعضی از کابینت ها با درهای شیشه ای و به صورت ویترین ساخته شده اند تا از آنها برای به نمایش گذاشتن ظروف زیبا و تزئینی استفاده شود. این کابینت ها نیز نیاز به نورپردازی داخلی دارند. به این ترتیب ما نیاز به یک مجموعه منابع نوری داریم که هریک به صورت جداگانه قابل کنترل باشند.

کلید کنترل مجزا

نور کافی برای سطح روی اجاق گاز در آشپزخانه هایی که دارای یک هواکش یا هود در بالای اجاق گاز هستند به راحتی توسط چراغ هواکش تأمین می شود. اگر بالای اجاق گاز، هواکش مجهز به چراغ وجود ندارد باید یک چراغ قابل تنظیم در بالای اجاق گاز نصب شود. همچنین بالای سینک ظرفشویی نیز به یک چراغ نیاز تا شب هنگام نور کافی برای شست و شوی ظروف و مواد غذایی را برای ما فراهم کند. ترجیحاً هر یک از این چراغ ها باید دارای کلید کنترل مجزا باشند تا فقط در مواقع لزوم مورد استفاده قرار گیرند.

کابینت ها

برای تأمین نور کافی در سطح روی کابینت ها از آنجا که اغلب این سطوح در زیر کابینت های دیواری قرار دارند به راحتی می توان از چراغ های مهتابی که در زیر کابینت ها نصب می شوند بهره گرفت. به این ترتیب چراغ های نصب شده در زیر کابینت های دیواری بی آنکه دیده شوند و یا موجب آزار چشم باشند نور کافی را بر سطح روی کابینت ها می تابانند. چنانچه کابینت های زمینی عمیق باشند و نور محیط به اندازه کافی درون آنها را روشن نکند برای دسترسی راحت به وسایل داخل این نوع کابینت ها می توان چراغ های کوچکی در آنها نصب کرد که با کلیدهای اتوماتیک کنترل شوند و با باز و بسته شدن در کابینت ها روشن و خاموش شوند.

آشپزخانه

اگر آشپزخانه شما محل صرف غذا نیز هست استفاده از چراغ های سقفی که ارتفاعشان قابل تنظیم است درست در بالای میز غذاخوری ایده خوبی است. این چراغ ها می توانند هنگام صرف غذا روی میز را به خوبی روشن کنند و در مواقعی که از میز استفاده نمی شود فضای کلی آشپزخانه را روشنایی ببخشند.

نورپردازی در فضا سادگی با نصب چراغ های سقفی قابل اجرا است:

در حمام و دستشویی علاوه بر چراغ های سقفی که برای تأمین روشنایی محیط مورد استفاده قرار می گیرند نصب یک چراغ دیواری در بالای آینه نیز ضروری است اما توجه داشته باشید که برای این منظور از چراغ های فلوئورسنت استفاده نکنید زیرا نور این چراغ ها موجب تغییر برخی از رنگ ها شده و تصویر شما را با رنگ های غیرواقعی در آینه منعکس می کنند.

نورپردازی قسمت های مختلف خانه

نورپردازی قسمت های مختلف خانه ، هال ورودی، راهروها و راه پله ها را نیز فراموش نکنید. این اماکن در هر خانه ای باید از نور فراوان برخوردار باشند به خصوص راه پله ها که در حفظ ایمنی و سلامتی خانواده و میهمانان اهمیت به سزایی دارد. در اینجا ایمنی مهم تر از زیبایی است و بهترین روش نورپردازی روشن کردن مسیر حرکت و سطح روی پلکان با چراغ هایی است که به دیوار نصب می شوند و نور را به طرف پایین می تابانند. استفاده از چراغ های دیواری کار تعویض لامپ را نیز ساده تر می کند.

زیباسازی و جلب توجه

آنچه تاکنون بیان شد در جهت تأمین نور کافی و روشنایی لازم برای انجام فعالیت های گوناگون در هر یک از اتاق ها بود ؛ اما نورپردازی می تواند در جهت زیباسازی و جلب توجه بیننده به سوی اشیای تزئینی و ویژگی های زیبای یک اتاق نیز باشد. برای این منظور بهترین انتخاب چراغ های قابل تنظیمی هستند که به صورت تک، دوتایی و سه تایی در بازار موجودند و پس از نصب در یک نقطه از دیوار می توان هر یک از آنها را به سمت دلخواه تنظیم کرد به صورتی که محل مورد نظر ما را روشن کند.

نور این چراغ ها را می توان به راحتی بر روی:

یک دیوار، یک تابلو و یا یک مجسمه دلخواه تنظیم کرد و یا حتی بخشی خاص از اتاق ( مانند محل قرارگیری شومینه و یا یک آرک در سقف ) را به وسیله آنها روشن کرد.

کابینت

طبقات داخل کابینت های در شیشه ای را نیز می توان با استفاده از روش های گوناگون روشنایی بخشید. اما یکی از بهترین راه ها نصب چراغ های کوچک در زیر هر یک از طبقات ، و یا در مواقعی که طبقات شیشه ای هستند نصب یک لامپ در قسمت بالا و یا پایین کابینت است.

نورپردازی خوب در خانه

مبانی نورپردازی در داخل اتاق‌ها، نور خوب، نور طبیعی و نور در اتاق بزرگسالان بپردازیم، یکی از اصولی است که در چیدمان خانه باید به آن اهمیت داده شود.

نورپردازی مناسب

شاید تشخیص این موضوع که آیا در اتاق خواب‌تان نورپردازی درست و اصولی وجود دارد یا نه، در وهله اول، کار چندان راحتی نباشد اما به‌راحتی از تبعات آن می‌توان به این مطلب پی برد. اگر صبح‌ها با سردرد از خواب بیدار می‌شوید، چشم‌هایتان می‌سوزد،‌هاله‌ای قرمزرنگ اطراف مردمک چشم‌هایتان دیده می‌شود یا اگر از همان اولین ساعات شروع روز، عادت به بدخلقی و پرخاشگری دارید، همه و همه نشانگر جای خالی نورپردازی مناسب در اتاق‌تان است؛ چرا که نورپردازی خوب موجب می‌شود در خانه خود احساس آرامش و امنیت داشته باشید.

انعطاف‌پذیر نوری

راه حل تمامی ‌این مشکلات، ایجاد یک شمای انعطاف‌پذیر نوری است به نحوی که برای تمامی‌ ساعات روز مناسب باشد و به اتاق‌های شما در هر لحظه از شبانه‌روز، حالتی خوشایند ببخشد. نورپردازی باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که با فشاردادن یک کلید ساده، به‌راحتی بتوانید نور اتاق را زیاد یا کم کنید و مثلاً اتاق خود را از یک اتاق نورانی، به یک اتاق آرام با نوری رمانتیک که برای خوردن یک شام دونفره با همسرتان مناسب است، تبدیل کنید.

نور طبیعی

نور طبیعی، یکی از ویژگی‌های مثبتی است که یک خانه می‌تواند داشته باشد اما کیفیت نور در هر قسمت خانه متفاوت است و بستگی به جهت اتاق‌ها دارد. شاید بد نباشد نگاهی به نحوه نور اتاق‌ها با توجه به جهت قرارگرفتن‌شان در عرض و طول جغرافیایی بیندازیم.

اتاق‌های رو به شمال:

این اتاق‌ها سرد هستند، نور زننده‌ای دارند و نور مستقیم خورشید به آنها نمی‌تابد. هنرمندان نقاش معمولاً اتاق کار خود را رو به شمال انتخاب می‌کنند تا در نور آن، بهتر بتوانند رنگ‌ها و طیف‌های مختلف را تشخیص بدهند.

اتاق‌های رو به شرق:

اولین اتاق‌هایی که با طلوع خورشید روشن می‌شوند، اتاق‌های رو به شرق هستند اما بعد از گذشت چند ساعت از زمان طلوع، سایه‌ای بلند و طولانی‌مدت بر این اتاق‌ها سایه می‌افکند و طی روز دیگر خبری از نور خورشید در این اتاق‌ها نیست. بهتر است برای تعدیل‌ نور شدید و خیره‌کننده آفتاب در زمان طلوع، در این اتاق‌ها از نور مصنوعی استفاده شود. با این کار می‌توان در اواسط روز نیز تا حد ممکن، نور طبیعی روز را به نوعی در این اتاق‌ها ایجاد کرد. این تمهید برای اتاق‌های رو به شمال هم کارآیی دارد.

اتاق‌های رو به جنوب:

نور و گرمای خورشید در تمام مدت روز در این اتاق‌ها وجود دارد؛ البته ممکن است طی روز و در فصل‌های مختلف، کیفیت و میزان آن اندکی تغییر کند. بهتر است آشپزخانه، اتاق نشیمن و هر جایی که معمولا مدت زمان زیادی را طی روز در آنجا می‌گذرانید، رو به جنوب باشد.

اتاق‌های رو به غرب:

در گرم‌ترین ساعات روز، نور خورشید به این اتاق‌ها می‌تابد و زمانی که نور شدید است، چشم را آزار می‌دهد. بعدازظهرها در این اتاق‌ها سایه می‌افتد و نور خورشید، ملایم‌تر می‌شود.

نور اتاق خواب بزرگسالان

نور خوب در اتاق خواب، به شما این امکان را می‌دهد کــه بعد از یــک روز سخــت کاری، خوابـــی راحــت داشته باشید. البته این را فراموش نکنید که منظورمان این نیست که اتاق خواب باید تاریک باشد تا خوب بخوابید، چون در این صورت، صبح روز بعد برای پوشیدن لباس مشکل پیدا می‌کنید و ممکن است با جوراب‌های لنگه به لنگه سر کار بروید.

بهترین نور برای اتاق خواب،

بهترین نور برای اتاق خواب، نور کنار تختخواب است که برای مطالعه و حتی دیدن تلویزیون خوب است و حتی اگر هم‌اتاقی شما بخواهد بخوابد، چشمانش را آزار نمی‌دهد. می‌توانید برای نور کنار تختخواب‌تان از آباژورهای کنار تختی استفاده کنید یا نوری را در قسمت بالایی تخت خود تعبیه کنید یا روشنایی‌های دیوارکوب در اتاق خود نصب کنید

جایگاه نورپردازی در طراحی داخلی ساختمان

زندگی در ساختمان‌های سربه فلک کشیده امروزی، همواره در پرتوهای جانفزای نور خورشید قرار ندارد

قافله پیشرفت‌های بشری، از لامپ‌های شیشه‌ای خانگی ساده، اکنون به سیستم‌های بس مهیج نورپردازی رفته است و حتی کار را به جایی کشانده که از آن به عنوان یک علم و یک دانش کاملا سیستماتیک نام می‌برند.

امروزه به خصوص نقش این علم در معماری داخلی بسیار مهم و جذاب می‌نماید:

با افزایش کارآیی صنعت برق و امکانات تکنولوژیک مربوط به آن،استفاده از محصولات وابسته به آن نیز رشد چشمگیری داشته است؛ چنانکه باید اذعان داشت روشنایی راه را برای یک تحول در شناخت و طراحی معماری باز کرده است.

ابزار اصلی نورپردازی 

این محصولات که مشتمل بر انواع چراغ‌ها و سیستم‌های روشنایی هستند، ابزار اصلی نورپردازی را تشکیل می‌دهند. با تنوع این ابزار، طراحان با مساله‌ای مواجه می‌شوند و آن انتخاب صحیح وسیله نوری و تعیین محل مناسب برای آن است. چنین مشکلی پیچیده‌تر از تامین کمی نور است. اگر چه لامپ‌های عریان قادرند نیازهای کمی نور را به آسانی مرتفع کنند، واضح است که جنبه‌های دقیق تامین آسایش و نکات ظریف زیبایی‌شناسی از عهده این وسایل ساده بر نمی‌آید. در حقیقت گره کار در تهیه و تامین نور نیست بلکه تنظیم منابع نوری برای خلق محیط مناسب بصری مساله اصلی است.

افراد در زمینه استفاده از نور عمومی و موضعی در محل زندگی خود، اذعان دارند:

که نور عمومی را بیشتر از نور موضعی در محل زندگی خود استفاده می‌کنند. ۷۵درصد افراد نور عمومی و ۲۵درصد نیز نور موضعی را مورد استفاده قرار می‌دهند. در مورد استفاده از انواع مختلف چراغ‌های روشنایی بازار، خرید و استفاده به ترتیب با ۵۰درصد و ۳۵درصد و ۱۰درصد در اختیار چراغ‌های سقفی، دیواری و پایه دار زمینی قرار می‌گیرد که این خود می‌تواند موید استفاده بیشتر مردم از نورهای عمومی در محل زندگی خود باشد.

رنگ غالب نورها

رنگ غالب نورهای مورد استفاده نیز حکایت از آن دارد که نورهای با رنگ سرد، بیشتر از رنگ‌های گرم در بین مردم طرفدار دارد. اکثر مصرف‌کنندگان و خریداران چراغ‌های روشنایی هنگام خرید محصول مورد نظر اولویتهایی را برای آن مدنظر خود دارند که زیبایی منبع نور دهنده، کیفیت نوردهی آن، قیمت و نصب و نگهداری آن به ترتیب از عوامل دخیل در خرید و جذب مشتریان به محصولات است.

شدت روشنایی:

برای هر ناحیه تامین روشنایی خاص باید مقیاسی از منابع روشنایی، شدت خاصی از نور را ایجاد کنند. شدت روشنایی در سراسر ناحیه‌ای که تامین روشنایی آن مدنظر است، باید به طور معقولی یکنواخت باشد. این به آن معنی است که سر تا سر اتاق باید به میزان مناسبی روشن شود. این امر به منظور اجتناب از ایجاد نواحی تاریک در مساحت‌های زیاد است که ممکن است در حالتی که شخص مجبور است، از ناحیه تامین روشنایی مربوط به خود به اطراف نگاه کند، به تطابق چشم اثر بگذارد. شدت روشنایی باید با استانداردهای مربوطه انتخاب شود.

سطوح مجاور:

از تفاوت زیاد در شدت روشنایی سطوح مجاور باید اجتناب شود. تفاوت بین شدت روشنایی سطوح مجاور نباید از نسبت ده به یک تجاوز کند، از این رو درخشندگی اطراف ناحیه تامین روشنایی باید کمتر از درخشندگی خود ناحیه تامین روشنایی باشد؛ در غیر این صورت، قابلیت دید در این ناحیه مختل می‌شود؛ همچنین ممکن است باعث خستگی چشم شود؛ زیرا در این حال باید خود را دو برابر شرایط جدید تطبیق دهد. (مانند مواقعی که چشم از صفحه تلویزیون به اطراف منحرف می‌شود و دوباره به صفحه بر می‌گردد.) در صورت تداوم این کار چشم خسته شده و منجر به ناراحتی‌هایی از قبیل سردرد، خستگی مفرد و غیره می‌شود، البته خطری دائمی به چشم وارد نمی‌آید.

حفظ شدت روشنایی:

به منظور اطمینان از اینکه شدت روشنایی مورد نظر همواره تامین می‌شود، باید تدابیری برای حفظ شدت روشنایی، تعمیر و نگهداری و تمیز کردن چراغ‌ها اتخاذ شود. شدت روشنایی نباید هرگز به کمتر از ۸۰ درصد مقدار توصیه شده افت کند. در طراحی‌های خوب روشنایی، برای جبران تقلیل نوردهی که بر اثر کهنگی لامپ و تجمع آلودگی روی چراغ‌ها به وجود آمده، شدت روشنایی اولیه بیشتر از مقدار لازم در نظر گرفته می‌شود.

کنترل خیرگی چشم:

به منظور پیشگیری از ایجاد خیرگی ناراحت کننده چشم، ناشی از منابع نوری، درخشندگی آنها در زاویه‌های دید معمولی باید محدود شود. لامپ‌های بدون پوشش باعث ایجاد خیرگی ناراحت کننده چشم می‌شوند؛ زیرا درخشندگی آنها معمولا خیلی زیاد است. این امر در مورد لامپ‌های فلورسنت بدون پوشش در حالتی که کار مداوم در زیر نور این لامپ‌ها مورد نیاز است نیز صادق است.

لامپ فلورسنت

چراغ‌هایی همانند لامپ فلورسنت از نوع بلند با پایه‌های باریک بدون استفاده از وسایل کنترل چشم از قبیل پخش‌کنندهای منشوری یا شبکه‌ای به کار می‌روند. با این حال در حالی که مدت زمان قرار‌گیری در زیر نور لامپ‌های فلورسنت بدون پوشش برای مثال در راهروهای اتاق استراحت و غیره کم باشد، استفاده از آنها قابل قبول است.

انعکاسات ناخواسته:

برخی از انعکاسات ممکن است در کارآیی یا راحتی اشخاص اختلال ایجاد کنند؛ مثلا انعکاس نور از روی سطوح براقی که روی آنها مطالبی نوشته شده است، معمولا این امر خارج از کنترل طراح روشنایی است؛ زیرا این مساله به وضعیت قرارگیری ناحیه تامین روشنایی نسبت به منبع نوری بستگی دارد.

توزیع روشنی سطوح داخلی اصلی:

علاوه بر کنترل درخشندگی منابع نوری، روشنی سطوح داخلی اصلی از قبیل دیوارها، سقف‌ها و غیره از طرق زیر حاصل می‌شود:

الف) در نظر گرفتن ضرایب انعکاسی مناسب برای سطوح

ب) تامین روشنایی مناسب برای سطوح

هدف از اتخاذ این تدابیر:

اجتناب از تفاوت‌های بیش از حد روشنی سطوح وسیع است که در میدان دید قرار دارند؛ تفاوت‌های خیلی زیاد در روشنی سطوح همانند و درخشندگی بیش از حد منابع نوری باعث خستگی مفرط چشم‌ها می‌شود. از طرفی در صورتی‌که روشنی خیلی یکنواخت باشد، تاثیر آن ایجاد محیط خسته‌کننده یا افسرده‌کننده است.

روشنایی عمومی

با اینکه توزیع روشنایی عمومی عامل اصلی است ولی شدت سایه‌ها نیز در محیط تاثیر می‌گذارد، شدت سایه‌ها به وسیله نوع توزیع نور تعیین می‌شود. مثلا نوردهی با زاویه بسته باعث ایجاد سایه‌هایی با شدت زیاد می‌شود. در حالی که لامپ‌های فلورسنت سایه‌های ملایم ایجاد می‌کنند، سایه‌هایی با شدت زیاد معمولا مناسب نیستند به جز مواردی که هدف ایجاد جلوه‌های ویژه باشد.

انتخاب مستقیم روشنایی:

سیستم‌های روشنایی باید به گونه‌ای انتخاب شوند که توزیع روشنی مورد نیاز را ایجاد کنند. این بدین معنی است که در مورد آویز یا چراغ‌هایی که روی سطوح نصب می‌شوند، در دفاتر کار و اماکن حداقل ۳۰درصد نور منتشره باید به طرف بالا باشد، در این صورت می‌توان از کافی بودن روشنی سقف اطمینان حاصل کرد.

روشنایی غیرمستقیم:

نحوه عمل این نوع روشنایی به صورت توکار است؛ در این حالت همه نورها به طرف سقف هدایت می‌شود و سایر سطوح اتاق، به وسیله انعکاس متقابل روشن می‌شود، نتیجه این امر خسته‌کننده است. زیرا توزیع روشنی بیش از حد یکنواخت است، همچنین این نوع روشنایی کارایی خوبی ندارد و فقط در موارد خاص باید از آن استفاده کرد.

محل قرارگیری چراغ‌ها:

ترتیب قرارگیری چراغ‌ها به منظور نیل به توزیع روشنی دلخواه لازم است به گونه‌ای باشد که نورکافی به قسمت‌های بالایی دیوارها و سقف برسد. این امر عموما نیاز به طرح قرار‌گیری چراغ‌ها در فواصل یکنواخت دارد تا بدین ترتیب شدت روشنایی مورد نیاز در صفحه مربوط به ناحیه تامین روشنایی حاصل شود در حالی که ترتیب قرار‌گیری به صورتی است که فواصل بین چراغ‌ها از مقدار حداکثر نسبت فاصله به ارتفاع نصب تجاوز نمی‌کند و فاصله از دیوارها نصف این فاصله می‌باشد.

دیوار

به منظور حصول اطمینان از اینکه روشنی دیوار کافی است چراغ‌ها را لازم است حتی نزدیکتر به دیوارها قرار داد. در مورد چراغ‌های با نور دهی به طرف بالا، لازم است آنها را در فاصله حداقل ۱۵۰ سانتی‌متر از سقف و حتی بیشتر از آن قرار داد، به طوری که نور به طرف بالا به خوبی روی سقف توزیع شود.

رنگ و ترتیب رنگ‌ها:

علاوه بر انعکاسات مناسب، سطوح باید دارای رنگ‌های مناسبی باشند؛ به طور کلی رنگ‌ها نباید قوی یا خیلی ضعیف باشند. رنگ‌های قوی می‌توانند باعث خستگی مفرط چشم شوند. مخروط‌های چشم در اثر خسته شدن باعث دیگر گونی تاثیر رنگ‌ها می‌شوند. رنگ‌های ضعیف نیز به همین صورت باعث خستگی چشم می‌شوند. ترتیب رنگ‌ها در قسمت‌های اصلی داخل اماکن، بایستی ساده و غیر مزاحم باشد. در ضمن به کمک مراکز آسودن بصری (به شکل صفحات آویزان از دیوار مثل تقویم و …) محیطی که از نظر بصری رضایت بخش است، ایجاد می‌شود، از پنجره‌ها نیز برای این منظور استفاده می‌شود.

رنگ‌های گرم عبارتند از: قرمز، زرد، کرم، قهوه‌ای و…

رنگ‌های سرد عبارتند از: آبی‌ها و سبزها و …

انتخاب رنگ

انتخاب رنگ به محیط احساسی که تمایل به ایجاد آن است، بستگی دارد. رنگ‌های گرم از لحاظ بصری فصل و مهیج هستند؛ در حالی که رنگ‌های سرد آرام بخش و متعادل هستند. تاثیر دیگر رنگ‌های گرم یا سرد روی اندازه‌های ظاهری اتاق است که کوچکتر و بزرگتر از مقدار واقعی به نظر برسند. رنگ‌های گرم باعث کوچکتر به نظر رسیدن اتاق می‌شوند.در حالی که رنگ‌های سرد اتاق را بزرگتر نشان می‌دهند.

انتخاب رنگ نور منبع نور به عوامل زیر بستگی دارد:

کاری که در ناحیه تامین روشنایی انجام می‌شود

شرایط داخل اماکن

سازگاری با سایر منابع نوری موجود مثل لامپ‌های نور زرد

برخی از کارهایی که در ناحیه تامین روشنایی انجام می‌گیرند، نیاز به منابع نوری با بازده رنگ بسیار خوب دارند. مشخصه‌های منابع نوری در هر دو مورد بازده رنگ و دمای رنگ برای این کاربردها معمولا در استانداردهای مربوطه تعیین می‌شوند.

انتخاب دمای رنگ

انتخاب دمای رنگ به شدت روشنایی بستگی دارد، در شدت روشنایی کم نیاز به دمای رنگ پایین است و در شدت روشنایی زیاد نیاز به دمای رنگ بالا. این انتخاب احتمالا پیرو این مساله است که نور روز معادل دمای رنگ بالا با شدت روشنایی زیاد پنداشته می‌شود؛ در حالی که نورش (دمای رنگ پایین که حباب هنگام شب در اطراف آن می‌نشست) برابر با شدت روشنایی کم تصور می‌شد.

انتخاب صحیح منابع نوری و ترتیب رنگ‌ها یک امر تجربی است، زیرا در مورد اینکه رنگ‌های مختلف در زیر نور منابع نوری مختلف و در محیط‌های مختلف چگونه به نظر خواهند رسید جز با تجربه شخصی نمی‌توان نظر داد.

رنگ نور

رنگ نور، آن تاثیر حسی است که به وسیله مجموعه طول موج‌های مختلفی توسط چشم دریافت می‌شود، ایجاد می‌شود. رنگ نور را نباید به عنوان یک مشخصه سطوح منعکس کننده نور تلقی کرد. رنگ نورهای منعکس شده از سطوح به انتخاب نوع منبع نوری بستگی دارد. نهایتا اینکه تصمیم‌گیری در مورد اینکه یک سطح رنگی در زیر نور یک منبع نور خاص چه رنگی به نظر خواهد رسید با استفاده از تجربیات عملی ممکن می‌گردد.

نور طبیعی در معماری و معماری داخلی

ازدید همگان نور”جزء اساسی و ضروری در ساختمان است . که کار آن روشن کردن فضا به منظور قابل رویت ساختن آن است .در هنر ساختمان سازیی یا به عبارتی معماری نور یکی از اجزایی است که کنار عناصرو مفاهیم دیگر از قبیل ساختار” نظم فضایی “مصالح” رنگ و …. مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفاکند .

ساختمان سازی و معماری

ولی واقعیت این است که در بسیاری از موارد در ساختمان سازی و معماری های داخلی به نور بیشتر از یک عامل روشن کننده که باعث کاهش مصرف نور مصنوعی و در نتیجه کاهش مصرف برق می شود نمی نگرند و فقط به مواردی از قبیل این که نور جنوبی و شمالی بر نور شرقی و غربی ارجحیت دارد و در مواقع ناچاری نور شرقی از نور غربی بهتر است توجه می شود و معماران به صورت کلیشه ای و از روی عادت آن را رعایت می کنند و اگر در ساختمان سازی نیازی به نور پردازی و ایجاد مفاهیم و تاکید هایی توسط نور باشد منحصرا به استفاده از نور مصنوعی می پردازند و با انواع درجات و رنگ های نور مفهوم و طرح خود را اجا می کنند .

توالی و دگرگونی

یکی از مهمترین مشخصه های نور طبیعی ” توالی و دگرگونی آن در در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف می شود . در تاریخ نقاشی توجه به نور در دوره امپر سیونیست ها دیده می شود . هنگامی که نقاشان آتلیه های خود را ترک کردند و در زیر نور خورشید با نور طبیعی مشغول نقاشی شدند . از مشخصات این سبک توجه به رنگ و نور در ساعات مختلف روز و انعکاس رنگ های اشیای مختلف در یکدیگر و تاثیر رنگ های پیرامونی و به کار بردن رنگ های خالص و ناب می باشد . قاعدتا لازم نیست که چنین تحولی در سبک معماری داخلی ما نیز به وجود آید ” با توجه به اینکه ما ساختمان هایی داریم که عنصر نور را به قدری قوی و جذاب در خود به کار گرفته اند که هر بیننده ای را به خود جذب می کند .

نقش نور

این مقاله به بررسی نقش نور در معماری و معماری داخلی به عنوان یک جزء سازنده و مفهوم بخش می پردازد و در خاتمه امید بر این دارد که در آینده در ساختمان ها همانند نیاکانمان شاهد به کارگیری نور طبیعی به صورت یک عنصر کاملا اثر بخش باشیم.

نور و طبیعت

نور طبیعی که حامل انرژی حیات بخش درونی است به عنوان یکی از منابع وجود حیات بر روی زمین محسوب می گردد باعث تغییر چهره یک مکان شود زیرا نور در هر یک از فصول سال ” در آب و هواهای متفاوت و یا در هر زمانی از طول روز دارای چهره ای مخصوص به خود می باشد .

ضمنا هر مکانی دارای نور خاصی است که تنها به آنجا تعلق دارد برای مثال در صحرای یک منطقه استوایی تابش به قدری شدید و سایه ها آنقدر کوتاه است که اشیا به چشم بیننده مرتعش و در حال ذوب شدن به نظر می آیند.

مناطق کوهستانی

به همین ترتیب نور موجود در مناطق کوهستانی ” جنگلی و یا سواحلی نیز دارای ویژگی های مکانی مخصوص به خود و متمایز از سایر مناطق است . زمانی که نور را به داخل فضای ساخته شده هدایت می کنیم در اصل نوعی ارتباط بین ساختمان و محیط خارج از آن ایجاد کرده ایم . بدین وسیله می توان جلوه های متفاوتی از فضای داخلی را که هر یک دارای ماهیت خاص خود از لحاظ ادراک فضایی می باشند ” ایجاد کرد .

نور و بشر

از دوران ما قبل تاریخ همواره اجسام نورانی که تجسمی از یک شی ء زنده را در ذهن بیدار می کردند توسط بشر مورد ستایش و احترام قرار گرفته و مشتاقانه برایشان جشن می گرفتند ” آنها را عبادت کرده و می پرستیدند.

عنصر نور

این توجه بیش از اندازه به عنصر نور در اغلب فرهنگ های اولیه بشری و در جوامعی با آداب و رسوم و عقاید مذهبی متفاوت همچنان در طول زمان مشاهده می شود . برخی از جوامع نور خورشید را در تشریفات مذهبی شان به کار می برند و برخی دیگر درخشش اجسام نورانی را به عنوان عامل ایجاد فعل و انفعالاتی رمز آلود جهت دست یابی به حیطه هایی ماورای دنیای زمینی تلقی می کردند.حتی امروزه در بسیاری از مدارس شرقی که به تدریس یوگا اشتغال دارند برای ایجاد تمرکز ذهنی از اجسام نورانی مانند لامپ ” خورشید “ماه ” بلور و نور آتش استفاده می کنند .

نور نماد عقل الهی

در اغلب ادیان ” نور نماد عقل الهی و منشا تمامی پاکی ها و نیکی هاست و خارج شدن انسان از تاریکی جهل و تابیده شدن نور معرفت در وجودش همواره یک هدف نهایی می باشد . در اثر تابیده شدن نور الهی به درون کالبد مادی ” یعنی جایگاه نفس آدمی است که انسان به رشد و تکامل معنوی می رسد در نتیجه برای نمایش این تمثیل ” در معماری اغلب بناهای مذهبی ” نور به عنوان عنصری بارز و مستقل از سایر عناصر و مفاهیم به کار رفته در ساختمان به کار گرفته می شود به گونه ای که شعاع های آن به طور واضح در داخل کالبد مادی و تاریک حجم قابل مشاهده است .

فضاهای عمیق و تاریک

فضاهای عمیق و تاریک کلیساهای قرون وسطی و یا مساجد اسلامی که با عنصر نور مزین شده اند به خوبی قادر به انتقال یک حس روحانی و معنوی می باشند . انسان در چنین فضاهایی که با نوری ضعیف روشن می شوند با مشاهده سایه های مبهم از. علاوه بر آن نور می تواند با رنگ ها و جلوه های متفاوت خود اشیا و احجام ” در ذهن خود به کامل کردن تصاویر پرداخته و با این عمل به نوعی خلسه فرو میرودکه نتیجه آن یک حس نزدیکی به منبع وجود و هستی در درونش بیدار می شود.

تاثیرات نور در معماری

در معماری برای تاکید بیشتر بر روی برخی از بخش‌های نما می‌توان از نور طبیعی بهره جست بدین گونه که با ایجاد برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌هایی بر روی محل مورد نظر، سایه‌هایی در بخش‌هایی از نما ایجاد نمود که تاکیدی بر روی بخش مذکور باشند.

برای مثال

برای مثال به منظور کشیده‌تر نمایش دادن ارتفاع یک حجم می‌توان با ایجاد برآمدگی‌هایی باریک و بلند سایه‌های عمود و طویل ایجاد کرد تا نما کشیده‌تر به نظر آید و یا اینکه برای نمایش بخش‌های شاخص بنا همانند ورودی‌ها می‌توان با ایجاد حفره‌هایی عمیق بر روی حجم، بخش‌های مورد نظر را با سایه مشخص نمود. از روش‌های دیگری که کاربرد پوشاندن سطوح یکپارچه نما با عناصر همسان و برجسته می‌باشد که منجر به ایجاد بافتی مرکب از نور و سایه است که در این گونه بناها، سایه به عنوان عنصری مهم در طرح نماد دخیل می‌باشد.

مصالح متنوع

استفاده از مصالح متنوع در کنار یکدیگر که دارای خاصیت انعکاسی متفاوتی باشند نیز می‌تواند جلوه‌های خاصی در نما ایجاد کند.برای مثال به منظور تاکید بر روی بخش‌هایی از نما می‌توان آنها را با پوشش‌های فلزی آراست و در سایر سطوح از مصالحی با خاصیت انعکاسی کمتر استفاده نمود.بدین ترتیب در اثر انعکاس شدید حاصل از برخورد نور به سطوح فلزی، بخش‌های مورد نظر مهمتر جلوه می‌کنند.

تاثیرات نور و فضاهای داخلی

نور طبیعی یکی از عناصری است که در تغییر ماهیت فضای داخلی بنا تاثیر بسزایی دارد. ما می‌توانیم‌نور را به گونه‌ای بارز و مشخص داخل بنا هدایت کرده و بدین ترتیب با ایجاد عرصه‌هایی از نور و تاریکی، فضای یکپارچه را بدون استفاده از عناصر و مصالح جداکننده به بخش‌های مجزا تقسیم کنیم.

روش دیگر استفاده از نور، برای شدت بخشیدن به هدفی مانند مرتفع نشان دادن فضاست. برای مثال در معبد پانتئون نوری که از نورگیر موجود در مرکز گنبد معبد به درون می‌تابد فضای تاریکتر داخلی را از لحاظ عمودی کشیده‌تر نشان می‌دهد.

نور در تاریکی

همانگونه که می‌دانیم نور در تاریکی حامل پیام‌ها و اشاراتی برای انسان است. از این خاصیت می‌توان در مشخص نمودن مسیرهای ورودی و خروجی مربوط به فضاهای تاریک و عاری از نور داخلی بهره گرفت. بدین ترتیب که فرد در یک محیط نیمه تاریک با مشاهده یک منبع نور در محل ورودی که در حکم راهنما است می‌تواند مسیر حرکت و موقعیت خود را در فضای داخلی شناسایی کند.

القای حسی خاص

از نور برای القای حسی خاص در انسان نیز می‌توان استفاده کرد. برای مثال فضایی که با نور ضعیف مزین شده باشد می‌تواند نوعی حالت خلسه در انسان ایجاد کند. از این رو در بسیاری از آرامگاه‌ها و یا بناهای مذهبی می‌توانیم شاهد تابش شعاع‌های خفیف‌تر به درون فضای تاریک داخلی باشیم.

نور و فضاهای شهری

نور در ساعات متفاوت روز جلوه‌های گوناگونی به فضاهای شهری می‌دهد. در گذشته عنصر نور برای ایجاد تنوع در فضاهای شهری کاربرد فراوان داشت. برای مثال از آنجا که رنگ سفید، نور آسمان را در خود منعکس کرده و هاله‌ای از رنگ آن را در برمی‌گیرد، برخی از بناهای بزرگ شهری و یا بافت کلی یک روستا را سفید رنگ می‌ساختند تا بدین ترتیب با توجه به رنگ آسمان که از طلوع آفتاب تا غروب، رنگ‌های متنوعی از جمله زردملایم، آبی روشن، نارنجی و … را به خود می‌گیرد بافت شهر یا روستان نیز دستخوش تغییر و تحول شده و جلوه‌های ملایم رنگی متنوعی را در برگیرد.

روش دیگر این بود که:

با سرپوشیده کردن بخش‌هایی از کوچه و مسیرهای شهری نوعی بازی پیوسته نور و سایه در آنها به وجود می‌آوردند و بدین وسیله برای رهگذران به گونه‌ای تنوع در مسیر ایجاد کرده و حس طولانی و کسل‌کننده بودن راه را در فرد از بین می‌بردند.

ساختن رواق

در برخی از بخش‌های شهر نیز:

با ساختن رواق و ایجاد یک هارمونی تاریک و روشن توسط سایه و نور در فضای تحت پوشش آن نوعی تنوع در فضا پدید می‌آوردند.

در بازارهای ایران:

نورگیرهای سقفی، مسیر حرکت را در فضای تنگ‌و تاریک راسته بازار مشخص می‌کنند ضمن آنکه دالان‌های مستقیم که از یک سمت به راسته بازار متصل بوده و ازسمت دیگر به فضای باز خارجی منتهی می‌شوند در تاریکی مسیر بازار توسط شعاع‌های تابیده شده نور به درون دالان افراد را به سمت مسیر خروج از راسته بازار هدایت می‌کنند.

این مقاله در مورد رنگ فضا و نورپردازی توسط وبسایت تخصصی دنیای طرح ارائه شده است. امیدواریم این مقاله اطلاعات مفیدی را برای شما کاربران عزیز فراهم کرده باشد. لطفا با دوستان خود به اشتراک بگذارید.